یادگیری موسیقی یکی از ارزشمندترین تجربههایی است که میتواند در هر سنی آغاز شود. اما این سؤال همیشه مطرح بوده است: سن مناسب برای شروع یادگیری موسیقی چه زمانی است؟ پاسخ به این پرسش به عوامل مختلفی بستگی دارد، از رشد ذهنی و فیزیکی گرفته تا علاقه شخصی و اهداف فرد. در آواهنگ به بررسی جوانب مختلف این موضوع میپردازیم.
🎵 چرا یادگیری موسیقی از سن پایین توصیه میشود؟
مطالعات بسیاری نشان دادهاند که شروع آموزش موسیقی در سنین پایین میتواند تأثیرات مثبت بلندمدتی بر رشد مغز، زبانآموزی، مهارتهای اجتماعی و هماهنگی حرکتی داشته باشد. برخی مزایای شروع زودهنگام:
- افزایش تواناییهای شناختی: کودکان موسیقیدان معمولاً در آزمونهای هوش و حافظه عملکرد بهتری دارند.
- تقویت مهارتهای حرکتی ظریف: نوازندگی سازهایی مانند پیانو و ویولن به بهبود هماهنگی چشم و دست کمک میکند.
- توسعه گوش موسیقایی: در سنین پایین، مغز کودک انعطافپذیری بیشتری برای تشخیص و درک صداها دارد.
👶 مناسبترین سن برای شروع یادگیری سازهای مختلف
نوع سازی که کودک انتخاب میکند، نقش مهمی در سن مناسب برای شروع دارد. در ادامه نگاهی به برخی از رایجترین سازها و سن پیشنهادی برای یادگیری موسیقی آنها میاندازیم:
فواید موسیقی برای کودکان
موسیقی برای کودکان بسیار مفید است و این را تحقیقات مهم علمی اثبات کردهاست. امروزه موسیقی به دو شکل فردی و گروهی به کودکان آموزش دادهمیشود که اگر بیشتر بر جنبه آموزش گروهی تاکید شود میتواند اثرات مثبت فراوانی برای آنها داشتهباشد. در واقع کودک زمانی که در جمعی قرار میگیرد موجب تقویت مهارتهای اجتماعی او میشود. هم چنین وقتی کودکی قطعهای را یاد میگیرد و در برابر خانواده یا دوستان خود مینوازد، اعتماد به نفس او را تقویت میکند.
در مسائل عاطفی نیز موسیقی باعث میشود کودکان بهتر بتوانند خودشان را ابراز کنند و با دیگر هم سن و سالان خود ارتباط برقرار کنند. به علاوه موسیقی میتواند بر جنبههای دیگر کودکان هم تأثیر مثبت بگذارد. موسیقی به دلیل اینکه بخشهای مختلفی از مغز کودکان را درگیر میکند، میتواند در بهبود و پیشرفت کودکان در زمینههای دیگر مثل ریاضیات و زبان کمک کند. موسیقی به خاطر نظم و ترتیب درونی که داراست میتواند استدلال منطقی را به کودکان القا کند و هم چنین آنها را از تشویشهای ذهنی و نگرانی و استرس دور نگه دارد.
آموزش موسیقی تأثیر بسزایی در افزایش تمرکز و دقت کودکان دارد. این موضوع را به خوبی در سیستمهای آموزشی دیگر کشورها میتوان مشاهده کرد که کودکان را برای آمادگی جهت مطالعه دروسی مانند ریاضیات و فیزیک به یادگیری گوشدادن موسیقی تشویق میکنند و پس از آنکه کودک آمادگی ذهنی لازم را پیدا کرد میتوان به او این دروس را آموزش داد. به همین دلیل آموزش موسیقی در بیشتر مدارس تدریس میشود و معمولاً زمان آن قبل از آموزش چنین دروسی است.
⏳ آیا شروع دیر هنگام در یادگیری موسیقی اشکال دارد؟
قطعا خیر! اگرچه کودکی زمان طلایی برای شروع یادگیری است، اما هیچگاه برای یادگیری موسیقی دیر نیست. بسیاری از افراد در دوران بزرگسالی، حتی بازنشستگی، نواختن ساز را آغاز میکنند و پیشرفتهای چشمگیری دارند. فواید شروع در بزرگسالی:
- درک عمیقتر از احساسات موسیقی
- تمرکز و انگیزهی بیشتر برای یادگیری
- بهبود سلامت روان و کاهش استرس
روشهای آموزش موسیقی به کودکان
با روز شدن منابع مختلف متد و روش های آموزشی متعدد در آموزش موسیقی به کودکان وجود دارد. مربی موسیقی کودکان باید تقریباً بر تمامی این متدهای آموزشی اشراف داشتهباشد و به فراخور ویژگیهای فردی کودکان و توانایی آنها روش مطلوب را انتخاب کند. همچنین کودک در هر سن ویژگیهای خاصی دارد که باید به آن توجه کرد و متناسب با آن آموزشهای لازم را به کودکان داد.
به طور مثال کودکان در سن سه یا چهار سالگی دوست دارند که همراه با موسیقی، فعالیت های بدنی داشته باشند و تحرک کنند و این سن زمان خوبی برای درک ریتم و نگه داشتن ضرب است. در واقع تواناییهای هر کودکی با دیگری فرق دارد و مربی باید بر این تفاوتها آگاه باشد و حتی متناسب با آن ساز را برای او انتخاب کند. به عنوان مثال اکثر کودکان سه تا شش سالگی با سازهای کوبهای ساده و فلوت ریکوردر و امثال اینها شروع به یادگیری موسیقی میکنند این در حالی است که بعضی کودکان توانایی این را دارند که حتی در این سن ساز تخصصی جدیتری را مانند پیانو و گیتار را برای خود انتخاب کنند.
یلدا زند که مربی موسیقی برای کودکان است میگوید: از همان ابتدا باید کودکان را با شکل نتها و حفظ کردن آنها آشنا کرد، چراکه عدهای فکر میکنند خواندن موسیقی مانند خواندن و نوشتن زبان است و باید آن را در سنین بالاتر به کودکان آموزش داد؛ در حالی که اینطور نیست و کودک را باید به مرور و آهسته با خواندن موسیقی آشنا کرد.
💻 نقش تکنولوژی در کاهش محدودیت سنی
با ظهور اپلیکیشنها و آموزشهای مجازی، یادگیری موسیقی برای تمام سنین آسانتر شده است. افراد اکنون میتوانند بدون محدودیت زمانی یا مکانی، با سرعت خودشان یاد بگیرند. این ابزارها باعث شدهاند سن، دیگر مانعی برای آغاز مسیر هنری نباشد.
👨👩👧👦 نقش والدین در شروع یادگیری موسیقی
حمایت والدین نقش تعیینکنندهای در موفقیت کودک در یادگیری موسیقی دارد. پیشنهاداتی برای والدین:
شناخت علایق کودک: به سازهایی که کودک به آنها علاقه نشان میدهد توجه کنید.
فراهمسازی محیط حمایتی: از طریق ثبتنام در کلاسها، تهیه ساز مناسب و تشویق کودک.
عدم اعمال فشار: موسیقی باید لذتبخش باشد، نه اجباری.
✨ نتیجهگیری: موسیقی، برای همه در هر سنی
سن تنها یکی از پارامترهای شروع یادگیری موسیقی است. مهمترین عامل، علاقه، پشتکار و انگیزه فردی است. چه یک کودک کنجکاو باشید، چه یک بزرگسال مشتاق یا حتی فردی در دوران بازنشستگی، موسیقی همیشه درِ ورودی دارد که به روی شما باز است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره رابطه بین موسیقی و کودکان مصاحبه یلدا زند که یک مربی موسیقی برای کودکان است را از این لینک بخوانید.
نظرات